Theo thống kê năm 2021, diện tích mét trên địa bàn toàn xã là 168,9 ha,  nhận thấy tiền năng lớn từ cây mét. Đảng bộ xã Tam Thái quyết tâm đưa cây mét trở thành cây trồng chủ lực của xã nhà, giúp người dân xóa đói giảm nghèo nâng cao giá trị sản xuất, tăng thu nhập cho người dân.

Nhằm đánh giá hiệu quả cũng như năng lực từ cây mét mang lại. UBND xã Tam Thái đã lựa chọn đơn vị Na Tổng làm đơn vị đầu tiên của xã thử nghiệm Dự án “ Bảo tồn và Phục tráng vườn mét”.

Đơn vị Na Tổng là đơn vị có diện tích rừng mét lớn nhất xã 53,3 ha ( chiếm 32%), được địa hình ưu ái, và có điều kiện thuận lợi để phát triển và mở rộng diện tích trồng mét. Bên cạnh đó, đơn vị Na Tổng nói riêng và các địa bàn trên toàn xã nói chung vẫn còn một số tồn tại, khó khăn sau: Tổng diện tích cây mét còn manh mún, nên người dân chưa chú trọng chăm sóc bảo vệ để phát triển cây mét; Trình trạng mẫu thuẫn giữa chăn nuôi và trồng trọt vẫn thường xuyên xảy ra. Công tác chăm sóc, cải tạo vườn mét chưa thường xuyên. Đa số diện tích cây mét hiện nay không được rào chắn và sự phát triển của cây mét còn để phụ thuộc lớn vào thiên nhiên.

Để khắc phục được tình trạng trên, Đảng ủy và chính quyền địa phương đã chỉ đạo đơn vị Bản Na Tổng cùng phối hợp với các Ban ngành chuyên môn liên quan, nghiên cứu những giải pháp tối ưu nhằm đưa mô hình theo đúng lộ trình đặt ra.

Bước đầu tiên là xây dựng niềm tin trong lòng nhân dân. BQL bản Na Tổng làm tốt công tác vận động, tuyên truyền nhân dân bảo vệ diện tích rừng mét hiện có của Đơn vị. Hàng năm trước khi bước vào mùa mưa, nhân dân và cán bộ bản Na Tổng chung sức dọn dẹp lại vườn mét, đảm bảo không gian, cho cây mét sinh trưởng và phát triển.

                           ảnh. Nhân dân bản Na Tổng đang phát dọn gốc Mét.

Bước hai: Phối hợp cùng Hợp tác xã Nông nghiệp & Dịch vụ huyện Tương Dương hướng dẫn, hỗ trợ cho bà con về kỹ thuật, cách chăm sóc Mét.

ảnh. Cán bộ kỹ thuật hướng dẫn nhân dân về kỹ thuật chăm sóc cây mét.

Khi nhân dân đã nắm được quy trình chăm sóc mét, nắm vững vòng sinh trưởng của cây mét. Đảng ủy và chính quyền địa phương cùng BQL bản Na Tổng tiếp tục vận động nhân dân mở rộng thêm diện tích trồng mét theo nhu cầu đăng ký trên thiết kế trồng rừng được Hạt kiểm lâm huyện phê duyệt.

ảnh. Cán bộ kiểm lâm huyện đang thực địa tại vườn mét.

Để tận thu  các cây mét già, tạo điều kiện cho nhân dân rút ngắn thời gian vận chuyển trong quá trình  khai thác cây mét, BQL bản Na Tổng đã đề xuất phương án “ Làm đường vào các khu sản xuất”.

ảnh. Đồng chí Lô Văn Nhiên - Bí thư chi bộ, Trưởng bản Na Tổng đang chỉ đạo làm đường vào khu sản xuất.

Đến năm 2023, đơn vị Na tổng đã hoàn thành kế hoạch các tuyến đường vào khu sản xuất, tổng vốn đầu tư huy động từ nhân dân trên 90 triệu đồng. Với những kết quả ban đầu đạt được,  BQL bản Na Tổng thường xuyên tuyên truyền, nhắc nhở nhân dân chung tay bảo vệ rừng mét, bảo vệ thành quả chung của sự đoàn kết cộng đồng.

Ảnh. Công tác tuyên truyền trực quan của BQL bản Na Tổng.

ảnh: nhân dân bản Na Tổng thu hoạch cây mét.

Với lợi ích từ rừng mét cộng thêm những nổ lực và quyết tâm của cán bộ và nhân dân bản Na Tổng, đã tạo nguồn động lực và cổ vũ to lớn cho tinh thần thoát khó, vượt nghèo cho nhân dân toàn xã học tập, phấn đấu tích cực làm giàu chính đáng từ mồ hôi, công sức lao động. Một minh chứng tích cực lan tỏa trong cộng đồng dân cư.